سوره خورشید در طشت طلا افتاده بود!

عرش گویی،از مقام کبریا افتاده بود!

سر،میان طشت خون،تا خون حق جوشد همی

تن،به روی خاک داغ کربلا افتاده بود!

آتش اندر خیمه توحید افکندند،چون

آتش اندر خیمه آل عبا افتاده بود!

چهره ماه بنی هاشم عیان از نوک نی

دست عباس رشید آیا کجا افتاده بود؟!

شبه پیغمبر فتاده غرق در خون و آفتاب

از غم این داغ در حول ولا افتاده بود!

در غل و زنجیر،سجاد است و عالم واژگون

سجده اندر دانه زنجیرها افتاده بود!

کاخ استبداد ویران گشت از فریاد عدل

زانکه بانگ زینبی،در اشقیا افتاده بود!

همردیف اطفال پیغمبر،به زنجیر ستم

وه، چه نظمی در حروف «هل اتی» افتاده بود!

تا نوای حق شود در عالم از هر نی بلند

شوری اندر تار و پود نینوا افتاده بود!

در جلال کعبه عشاق،اندر قتلگاه

اسمی از اسماء اعظم برملا افتاده بود!

از تقادیر خفی،گویی در این دشت بلا

خود،برون از پرده،اسرار خدا افتاده بود!

رحمت بی انتها گردد شفیع مذنبان

بحر رحمت،اینچنین،بی انتها افتاده بود!

ساحل خورشید.ص205 

تاریخ انسان-فقط-به دلیل وجود بزرگان علم و اخلاق و تعلیم و تربیت،«تاریخ انسان» است و گرنه میان زندگی انسانِ فاقدِ«تربیت»،و زندگی حیوان آزاد، تفاوتی چندان نیست.

امروز که بر تمدن غربی و شبه غربی،ژرف می شویم و ژرفکاوی می کنیم، و به بوق و کرنای«رنسانس» گوش می سپاریم،به وضوح می نگریم که این تمدن ها-بیشتر در بیشتر-«تمدن صنعتی» هستند تا «تمدن انسانی».

اگر این تمدنها به راستی تمدن هایی انسانی بودند(که بنی آدم اعضای یکدیگرند)آیا می شد اینهمه به بشریت خیانت ورزند؟ و اینهمه به حقایق الهی زیان رسانند؟ و اینهمه ملتها را قتل و غارت و نسل کشی کنند،و کودکان و مادران باردار را هدف گیرند،و خانه های آنان را بر سرشان خراب کنند؟!

اگر این تمدنها تمدنی انسانی است،آیا می شد اینهمه ستم دامنه دار و چندین قرنی،و شرم آور،در حق مسلمانان(ولینعمتان تمدن جدید)روا دارند،با اینکه آنچه دارند-به تصریح خود مورخان علم غربی-از مسلمین دارند.(کتاب دانش مسلمین ملاحظه شود).1

تمدن صنعتی، به انسان،تربیت سیرتی و انسانی نمی دهد،بلکه او را از سویی،در اندیشیدن به سود و چپاول و رانت خواری و مصرفیگری و فجور...غرق می کند، و از سویی در چرخ و پر صنعت،به غصب حقوق مردم زحمت کش و مستضعف می کشاند و سرانجام تباه و له می سازد، هرکدام را به گونه ای ... . 2

1-آنجا که خورشید می وزد.ص75-76

2-همان.75

همچنین بنگرید به:
اطلاق علم بر صنعت

اسلام مطلبی است و اشخاص مطلبی دیگر.اگر هر کس-در هر مقام و هر لباس-به وظایف و مسئولیتهای خود- در برابر قرآن کریم و پیامبراکرم(ص) و ائمه طاهرین(ع)- عمل کرد که زهی سعادت و نجات خود او،و گرنه وای بر او که محکوم خواهد بود،هم در این جهان،در پیشگاه خلق...و هم در آن جهان در پیشگاه خالق. 1

نسل جوان، اگر در عملکردها،موضعگیریها،فروکوفتنها،برکشیدنها،روابط اقتصادی، تشخیصهای ارتجاعی،برخوردها،برخورداریها،زندگیها،سفره ها،سفرها،خریدها،گشت و گذارها و ... به «خَلأ اسلامی» رسید،یعنی از معیارهای اسلامی و قرآنی و ملاکهای انقلابی و رهنمونیهای«نهج البلاغه»،نشانه ای چندان ندید،بطبع،به سوی «خلأ اعتقادی» و سپس «خلأ عملی و عبادی»،رانده می شود. و روشن است که رانده شدن همان،و بریدن همان. و در این صورت آماده آسیب پذیری از هر امری خواهد بود،از جمله «تهاجم فرهنگی» .2

سخن علامه حکیمی درباره افرادی که با دیدن عملکرد ناپسند برخی مدعیان اجرای قوانین دینی،از دین زده شده یا ضد دین شده اند:

باید روی آورد به شناخت حقایق و نشر معنویت اعتقادی و آگاهی دینی در توده ها. اگر حقایق دینی درست شناخته شد،و آن، آگاهی قرآنی و اسلامی لازم در میان توده ها منتشر گردید و نفوذ یافت،دیگر مجالی برای سوءاستفاده از دین و باورهای دینی و ایثارهای ایمانی نیز باقی نخواهد ماند،و فرصت به چنگ فرصت طلبان نخواهد افتاد، و رونق بازار مرتجعان استمرار نخواهد یافت.3

1-کلام جاودانه.ص221

2-همان.246

3-همان98

همچنین بنگرید به:

«نظام عامل بالعدل» و «جامعهء قائم بالقسط»

[پیامبر(ص)]:روزی بینوایان در میان اموال توانگران است(مال و وسائل زندگی و اسباب معیشت،و لباس و هزینه تحصیل و بهداشت و مسکن و همه نیازهای دیگر نیازمندان در میان اموال توانگران است).و هر گرسنه ای که گرسنه مانده است از ستم اغنیاست.1

باید رئیس جامعه اسلامی،همواره در مرکز حکومت،بر امور نظارت مستقیم داشته باشد،از جمله در امر قضاوت و دقت در کار حقداران و رسیدن به حق آنان.2

امام علی(ع): اجعل العدل سیفک. عدالت را شمشمیرت قرار بده. غررالحکم ص67

یعنی هرچه را می خواهی در افراد پدید آوری،و در جامعه عملی سازی،و مردم را به رعایت کردن آن واداری،و نسل جوان را بدانگونه تربیت کنی،و به نماز خواندن و روزه گرفتن و عفت ورزیدن فراخوانی،به وسیله اجرای عدالت انجام ده،زیرا که با اجرای عدالت است که همگان از همه چیز برخوردارند حتی از تربیت صحیح.3

1-کلام جاودانه.ص242

2-همان368

3-همان 195

اطلاق «علم» بر «صنعت» ضایعه بزرگی است برای انسان و شناختهای انسانی و سعادت عقلانی و کمال شناختی انسان. صنایع،قوانینی است مربوط به عالم طبیعت و ماده، و در عین حال بسیار ناقص و غیرثابت. چگونه می توان نام علم نهاد بر کشف نسبی و بسیار محدود پاره ای از قوانین فیزیکی و شیمیاییِ پاره ای از اجسام عالم، و پی بردن به برخی از کرات آسمانی و کهکشانها، با جهل به هزاران چیز دیگر در همان کشف شده ها، و بر جای ماندن هزاران مجهول دیگر از همین جهان و از جهانهای دیگر، و نرسیدن به حکم قطعی در اغلب موارد درباره همین به اصطلاح معلومات؟  آری چگونه می توان اینگونه اطلاعات را علم شمرد به معنای حقیقی علم،با حبس بودن در حصار طبیعت و اسیر بودن در بند امکانات محدود علمی و ابزاری و اکتشافی؟

وَمَا أُوتِیتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلَّا قَلِیلًا
و جز اندکی از دانش به شما داده نشده است(85 اسراء)

کلام جاودانه ص88

...و علم،علم به حقیقت شیء است،علم به قوانین اشیاء صنعت است. و «صنعت» را «علم» دانستن،جهلی دیگر است.نیز علم آن است که مایه در واقعیت و نفس الامر داشته باشد،عینی باشد؛ ذهنیّات،اصطلاحات است نه علوم، چنانکه شیخ الرئیس ابن سینا تصریح می کند که «ما با فلسفه و اصطلاحات آن،به حقیقت(و نفس الامر) هیچ چیزی پی نمی بریم،حتی به حقیقتِ عرضی از اعراض». التعلیقات ص34

آنجا که خورشید می وزد.ص122

اقامه "عزای حسینی" برای احیای "مرام حسینی" است، ذاکران حضرت سید الشهدا و وعاظ عالیقدر، باید از آرمان عاشورا نیز سخن بگویند، و همه جا از درون منازل تا فراز تکایا، دم از اقامه عدل بزنند و نابودسازی ظلم و جور.
و پیداست که پیدایش عدل جز با برانداختن "تکاثر" و "فقر" ممکن نیست.
پس مبارزه با تکاثر و فقر در راس تکلیف های دینی-اجتماعی جای دارد. و غفلت از آن، غفلت از حیات دین و تن زدن از اهتمام به امور مسلمین (بلکه اهم امور مسلمین) است، که موجب خروج از اسلام است.1

عاشورا، دست نوازش انسانیت است بر سر بی پناهان

1-گزارش الحیات ص72و73

بعثت، فرود آمدن نور است در طبیعت.

غدیر، تداوم حکومت نور است در زمین.

عاشورا، ذبح عظیم است برای نجات دادن حکومت نور.

و مهدی،انفجار نور است در استغراق ظلمت.

خورشید مغرب.ص354

برای عمل شدن به قانون،تنها اعلان محکم و وجود قوه اجرائیه کافی نیست.بلکه آنچه قانون را،در سطح فرد و جامعه،و در حال مراقبت و عدم مراقبت،و در احوال گوناگون دیگر،منشأ اثر می سازد،وجود نیروی اخلاقی و تعهد فردی و جمعی است در عمل کردن به قانون. از اینجاست که اهمیت «قانون دینی» بر «قانون مدنی» بنحوی آشکار می گردد.

در واقع،حکم در دین به صورت «وظیفه» در می آید و در«قانون» به صورت «مقررات».

و معلوم است که رعایت مقرراتی که قانون تعیین می کند با ادای وظیفه ای که دین می گوید،چه اندازه متفاوت است.

و از همین تفاوت،اختلاف فاحش نتیجه ای که از هرکدام،برای تأمین سعادت جماعات و تکمیل مصالح افراد،می توان گرفت بخوبی پدید می گردد.

دانش مسلمین.ص295

امام علی(علیه السلام): العالم اعظمُ اجرا من الصّائمِ القائمِ الغازی فی سبیل الله.

پاداش عالم از روزه دار شب زنده دارى که در راه خدا جهاد کند بیشتر است.

اصول کافی باب6حدیث1

در اینجا باید یادآوری کرد که این«عالِم» که اینهمه از او در آثار دینی تکریم شده است،کسی است که از یک کلیت علم و حکمت دینی و معارف اسلامی آگاه باشد،و در واقع اسلام را در همه جهتها و جانبهای آن بشناسد،نه اینکه یک قسمت را بداند. کسانی که قسمتی از علم را بدانند به همان اندازه مورد تکریم هستند اما اینگونه کسان نمی توانند ملاک جامعه دینی باشند و همه مسائل و حرکات اجتماعی را جهت بدهند و هدایت کنند...پس مقصود از عالم،عالم است نه فقیه.مگر اینکه فقیهی پیدا شود که عالم هم باشد. یعنی آگاه باشد از الاهیات و سیاسیات و اخلاقیات و اجتماعیات و دیگر مسائل اسلام،و بتواند امت را در همه این شئون راه برَد و جهت دهد. اینگونه عالمی همان مقامی است که حجت الله اعظم و سرّاکبر،حضرت ولی عصر-علیه السلام-در دوره غیبت کبری او را میان خود و جامعه شیعه حجت قرار داده است و ملاک.

دانش مسلمین ص15-16

یکی از راههایی که بیگانگان،برای کوبیدن قدرتهای اسلام از آن استفاده کرده اند،ترغیب بیش از حد جامعه های مسلمان است به توجه کردن و روی آوردن به رسوم دیرین و ذهنیتهای متروک،و ایجاد غرور کاذب نسبت به آنها. تا بدین وسیله مصری،ایرانی،و سوریه ای و عراقی،و هنندی و ...هر کدام به سابقه پیش از اسلام خود بیندیشند و آن امور در جانشان زندگی تازه بیابد،و جای اسلام زنده را تنگ کند.  1

در روزگارانی که خود،با همه نیرو،به سوی نوآوری و تجدد و اختراع و آفاق گشایی پیش می روند،ملتهای شرقی،بویژه ملتهای اسلامی،را بیش از حد لازم،به گذشته های دور خود مشغول می دارند،تا بدین وسیله به مسائل نو و عوامل ترقی کمتر بیندیشند،و به جای اینکه خود برای خلق مفاخر بکوشند،همه و همه،به زنده کردن تقالید پیشین بپردازند،و به جای آفریدن آثار نو و درک مسائل نو،به یاد کهنه های دور سرگرم مانند،آنهم آن پاره از سنتها که وابسته به متن جامعه و عمق هویت ملت نیست،بلکه چیزهایی است که در همان گذشته ها نیز باری بوده است سنگین و توانفرسا بر دوش و پشت خلق.2

1-دانش مسلمین ص بیستم

2-همان،ص بیست و یکم